​ 

Điều trị Methadone là một trong ba bộ phận cấu thành của chương trình can thiệp giảm tác hại dự phòng lây nhiễm HIV cùng với trao đổi bơm kim tiêm sạch và phát bao cao su. Điều trị Methadone sẽ giúp cho bệnh nhân nghiện chất dạng thuốc phiện dừng sử dụng hoặc giảm đáng kể Heroin giúp mang lại nhiều hiệu quả về kinh tế, xã hội, sức khỏe và đặc biệt là ngăn chặn tình trạng nhiễm HIV do dùng chung bơm kim tiêm.​

Triển khai thực hiện chương trình điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế Methadone đã góp phần mang lại cơ hội cho bệnh nhân hoà nhập lại cộng đồng. Bệnh nhân được phục hồi sức khỏe thể chất và tinh thần. Giảm gánh nặng kinh tế cho gia đình. Giảm lây truyền các bệnh lây qua đường máu như HIV, viêm gan B, viêm gan C. Theo quy định của Chính phủ tại  Nghị định 96/2012/NĐ-CP của Chính phủ về điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế thì các huyện có từ 250 người nghiện trở lên phải triển khai điều trị nghiện chất dạng thuốc phiện.

Sau một thời gian dài chuẩn bị đến tháng 10/2015 huyện Long Thành chính thức triển khai việc điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện thay thế bằng Methadone. Thời gian điều trị tất cả các ngày trong tuần, kể cả thứ bảy, chủ nhật và ngày lễ, ngày tết. Mỗi ngày bệnh nhân phải đến cơ sở uống thuốc, giai đoạn đầu dò liều cho uống Methadone đến khi có liều tối thiểu hợp lý và duy trì sau đó quá trình đáp ứng tốt nếu bệnh nhân không còn tiêm chích ma tuý nữa thì tiến hành giảm liều dần cho đến liều thấp nhất có thể và tăng cường tư vấn để bệnh nhân quyết tâm ngưng thuốc điều trị. Quy trình tiếp nhận, bảo quản, phân phối và cấp phát thuốc Methadone thực hiện theo đúng hướng dẫn của Bộ Y tế về quản lý thuốc Methadone. Nguồn thuốc do Quỹ toàn cầu phòng chống HIV/AIDS cung cấp theo dự trù của cơ sở.

Trong 3 năm qua, cơ sở đã không ngừng tham gia  các khoá đào tạo  nâng cao trình độ chuyên môn. Tham dự đào tạo và ứng dụng mô hình Tư vấn tạo động lực triển khai từ tháng 9/2018. Tập huấn triển khai phần mềm quản lý điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng Methadone. Thực hiện 03 đề tài nghiên cứu về đánh giá hiệu quả tiếp cận điều trị Methadone; Khả năng đồng chi trả và tiếp cận bảo hiểm y tế; Tình hình lạm dụng rượu bia trên bệnh nhân đang điều trị Methadone từ đó góp phần duy trì và nâng cao chất lượng điều trị.

Kết quả thực hiện trong 3 năm đã tiếp nhận 382 hồ sơ đăng ký, trong đó 260 bệnh nhân thu dung tại chổ chiếm 68%. Đến hiện nay có 256 bệnh nhân duy trì còn uống thuốc đạt tỷ lệ 67%. Qua hơn 3 năm điều trị cho thấy việc điều trị mang lại kết quả thiết thực cả mặt phòng chống HIV/AIDS lẫn xã hội, đáp ứng được sự mong đợi của người nghiện ma túy cũng như gia đình và cộng đồng. Nhìn chung sức khỏe và chất lượng cuộc sống của bệnh nhân sau khi tham gia điều trị Methadone được cải thiện rõ rệt, 90% số bệnh nhân tăng cân sau điều trị.

Trong quá trình điều trị không có bệnh nhân xuất hiện triệu chứng quá liều do dùng thuốc Methadone; không có bệnh nhân xuất hiện các tác dụng phụ nghiêm trọng. Đa số bệnh nhân có cải thiện về sức khỏe, chuyển biến tích cực về thái độ cũng như chất lượng cuộc sống sau một thời gian điều trị. Hành vi vi phạm pháp luật của bệnh nhân giảm rõ rệt, giảm từ 54,55% trước khi tham gia điều trị và giảm xuống còn 6,7% trong quá trình điều trị. Mâu thuẫn trong gia đình ở bệnh nhân trước và sau khi tham gia điều trị Methadone giảm. Tỷ lệ bệnh nhân không có việc làm gỉảm từ 41,48% xuống còn 27,84% sau 3 năm điều trị.

Để có được những kết quả trên là nhờ vào kết quả chỉ đạo, ủng hộ của cấp uỷ, chính quyền các cấp; sự tham gia của các lực lượng phối hợp và đặc biệt là đội ngũ cán bộ trực tiếp làm việc tại các cơ sở điều trị cai nghiện bằng thuốc Methadone. Vì vậy, công tác đào tạo cho đội ngũ cán bộ trực tiếp làm việc tại các cơ sở Methadone nói riêng, công tác đào tạo cán bộ xác định tình trạng nghiện của người nghiện ma túy nói chung luôn được chú trọng triển khai.

Song song đó công tác điều trị còn một số khó khăn nhất định làm ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị đó là:

-Nhận thức về lợi ích điều trị, tác hại của ma tuý của một số người nghiện các chất dạng thuốc phiện còn hạn chế, do nhiều nguyên nhân khác nhau nên chưa dám đến đăng ký điều trị; đồng thời tỷ lệ bỏ điều trị ghi nhận còn cao. Sự kỳ thị, phân biệt đối xử còn nặng nề nên người nghiện, người thân người nghiện chưa tự giác công khai tình trạng của mình từ đó không dám tiếp cận với dịch vụ điều trị Methadone.

Tình trạng sử dụng ma túy tổng hợp có xu hướng tăng trong thời gian gần đây tỷ lệ này dao động từ 20 đến 48%, trong khi đó việc điều trị nghiện ma túy tổng hợp hiện chưa có phương pháp hữu hiệu. Công tác truyền thông về lợi ích của chương trình điều trị Methadone trên địa bàn chưa thường xuyên và sâu rộng.

Trong thời gian tới công tác điều trị Methadone tiếp tục xác định mục tiêu duy trì và nâng cao hiệu quả điều trị góp phần giảm tác hại về mặt kinh tế, xã hội nâng cao sức khỏe người nghiện ma túy và ngăn chặn sự lây nhiễm HIV/AIDS.  Tăng cường hiệu quả tư vấn kết hợp tốt với liệu pháp điều trị tiến tới hoàn thành điều trị một vài trường hợp để tăng thu hút bệnh nhân. Tăng cường truyền thông, chứng minh hiệu quả để thu dung nhiều người nghiện chích ma túy tham gia điều trị. Triển khai tốt liệu pháp tư vấn tạo động lực để giảm tác hại do sử dụng ma túy tổng hợp.

Tăng cường tập huấn nâng cao trình độ chuyên môn điều trị nâng cao. Triển khai phần mềm quản lý điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng Methadone. Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý bệnh nhân sử dụng thẻ từ trong kiểm soát điều trị. Từng bước ứng dụng các liệu pháp điều trị ma túy tổng hợp.

Phát huy vai trò chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền địa phương trong công tác quản lý cai nghiện tại cộng đồng.Tranh thủ các ban, ngành, đoàn thể, chính quyền các cấp phối hợp chặt chẽ cùng vào cuộc triển khai chương trình điều trị Methadone như: Bố trí nguồn lực, truyền thông về lợi ích của điều trị Methadone, hỗ trợ tâm lý, việc làm... để người nghiện tại cộng đồng được tiếp cận với dịch vụ điều trị Methadone thuận lợi nhất.

Nguyễn Thi Văn Văn - TTYT