Long Thành là huyện có lịch sử hình thành và
phát triển hơn 300 năm. Nhân dân huyện Long Thành có truyền thống yêu nước,
đoàn kết, trong kháng chiến chống thực dân Pháp, đế quốc Mỹ xâm lược
(1945-1975) nhân dân địa phương (nông dân, công nhân) dưới sự lãnh đạo của Đảng
bộ đã đoàn kết một lòng chung tay góp sức, đấu tranh kiên cường, vượt qua nhiều
gian khổ, thử thách hi sinh, lập nhiều thành tích trên các mặt trận xây dựng
căn cứ, hậu cần, góp sức cùng cả tỉnh hoàn thành nhiệm vụ lịch sử, giải phóng đất
nước thống nhất Tổ quốc.
“Ngày 28, 29 phải chiếm bằng được Long Thành, Nhơn Trạch, vị trí
phía Đông Nam Sài Gòn để đặt pháo 130 ly bắn vào sân bay Tân Sơn Nhất và các
mục tiêu quân sự”. Đó là nội dung của bức điện khẩn mà Đại tướng Văn Tiến Dũng
gửi đồng chí Lê Trọng Tấn - Tư lệnh Mặt trận phía Đông.
Thực hiện mệnh lệnh chiến đấu của cấp trên, ngày 23-4-1975 các
lực lượng vũ trang huyện Long Thành - Nhơn Trạch đã được phân công: Theo quốc
lộ 15 (nay là quốc lộ 51) trung đoàn 116 về đóng ở Tam An, nhiệm vụ hỗ trợ cho
địa phương giải phóng xã, rồi tiến đánh chiếm giữ cầu xa lộ Biên Hòa; đại đội
27 cùng với một bộ phận của trung đoàn 4 kết hợp du kích địa phương giải phóng
xã Long An, Long Phước, Phước Thái; đại đội 2 biệt động cùng đại đội huyện hỗ
trợ cho các xã Lộc An, Sở Siph, Phước Nguyên; đại đội 207 giải quyết địch ở khu
vực Bình Sơn. Theo sự chỉ đạo của tỉnh: Cơ quan Huyện ủy Long Thành chuyển về
Bình Lâm (thuộc xã Lộc An). Cơ quan Huyện ủy Nhơn Trạch vẫn đóng ở Xóm Hố, Phú
Hội.
Đến ngày 26- 4, từ hướng Xuân Lộc, trong rừng Cẩm Đường, bộ binh
cùng xe tăng của quân đoàn 2 đã về chờ lệnh tiến công. Quân đoàn 2 xuất phát từ
Bình Sơn. Sư đoàn 304 theo đường 15B tiến về khu quân sự căn cứ Nước Trong tấn
công địch ở 3 khu vực: Trường Thiết giáp, Trường sĩ quan lục quân 2, Trường
Cảnh sát Quốc gia Quân khu III. Cùng lúc đó, sư đoàn 325 theo liên lộ 25 qua
Lộc An tiến vào quận lỵ Long Thành. Theo hướng Nhơn Trạch, trung đoàn 101,
trung đoàn 95 tiến vào lộ 17 tấn công chi khu Nhơn Trạch.
Lúc 21h Huyện ủy Long Thành nhận bức điện khẩn: “Thành lập Ủy
ban quân quản để tiếp quản, xã tự giải phóng”. Đến 22h cùng ngày quân địch ở
quận lỵ Long Thành đã mất những đồn bốt bảo vệ xung quanh như: cầu Quản Thủ,
ngã ba Cầu Xéo, Liên Kim Sơn, Chốt Bầu Đen, chốt Bàu Cá. Theo quốc lộ 15 về
hướng bắc, khi pháo lệnh nổi, bộ đội huyện hỗ trợ, du kích các xã Phước Nguyên,
An Lợi, Tam An, Long Đức đồng loạt nổ súng tấn công địch. Xã Phước Nguyên là xã
đầu tiên được giải phóng tại huyện Long Thành. Cùng lúc đó, du kích xã Phước
Thiền tấn công đồn Bến Cam, cơ sở hội đồng xã. Trên tỉnh lộ 19, các xã Phước
Long, Phước Thọ, Phước An du kích cùng đồng bào nổi dậy phá đồn, giải phóng xã.
Giặc bỏ chạy tán loạn súng đạn vứt bừa bãi dọc theo ven lộ.
Cùng lúc đó Sư đoàn 304 liền chia quân ra làm hai: một cánh quân
tràn qua cánh đồng Rạch Chiếc thuộc xã Phước Tân (nay thuộc tp Biên Hòa) tiêu
diệt đồn địch ở cầu rồi tiến sâu vào bao vây tấn công một khu của Tổng kho Long
Bình. Cánh quân thứ hai tiếp tục tiến ra bao vây giặc ở ngã ba Thái Lan và giải
phóng chi khu Long Thành. Các xã trong huyện đều đồng loạt giải phóng. Đến ngày
28 - 4 du kích xã Phước Thái kết hợp với lực lượng của Đại đội 27 bao vây phát
loa kêu gọi cho địch biết: Quận lỵ Long Thành hoàn toàn giải phóng.
Cựu chiến binh Long Thành viếng các liệt sĩ tại nghĩa trang Long Thành
Truyền thống yêu nước, đấu tranh cách mạng của
Đảng bộ và quân dân Long Thành trong đấu tranh giành độc lập dân tộc là tài sản
quý báu, cần được trân trọng giữ gìn và phát huy trong công cuộc xây dựng và bảo
vệ Tổ quốc hiện nay.
HC-BTG tổng hợp