Cách đây 94 năm, tờ báo Thanh niên do Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc sáng lập
xuất bản số đầu tiên vào ngày 21/6/1925, đánh dấu sự ra đời của nền Báo chí
cách mạng Việt Nam. Từ đó đến nay, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Báo chí cách mạng
Việt Nam luôn là lực lượng nòng cốt, giữ vai trò quan trọng trên mặt trận tư
tưởng – văn hóa, không ngừng trưởng thành vững mạnh về mọi mặt, đóng góp to lớn
vào sự nghiệp cách mạng của Đảng, sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc của
chúng ta.
Bác Hồ với các phóng viên báo chí. (Internet)
Báo chí cách mạng là công cụ sắc bén góp phần quan trọng bảo vệ Tổ
quốc, bảo vệ chế độ, bảo vệ lợi ích quốc gia, dân tộc, bảo vệ quyền, lợi ích
hợp pháp của nhân dân và phát triển kinh tế - xã hội. Những năm qua, báo chí
nước nhà đã thực hiện tốt nhiệm vụ thông tin, tuyên truyền chủ trương, đường
lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước; đưa tin đầy đủ, kịp thời về
tình hình trong nước và quốc tế; phản ánh mọi mặt đời sống xã hội; phát huy
những giá trị tốt đẹp, nhân tố mới, mô hình hiệu quả, cách làm hay; biểu dương
gương người tốt, việc tốt; phản bác những luận điệu xuyên tạc, sai trái, tiêu
cực; góp phần tích cực đấu tranh phòng chống tham nhũng, lãng phí; bảo vệ chủ
quyền quốc gia, tuyên truyền đối ngoại; đấu tranh và phê phán những biểu hiện
suy thoái về đạo đức lối sống. Qua đó cùng tạo sự đồng thuận để xây dựng xã hội
ngày càng tốt đẹp hơn.
Đồng hành với sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, Báo chí
cách mạng Việt Nam đã vượt qua nhiều khó khăn, thách thức và không ngừng vươn
lên, ngày càng lớn mạnh cả về số lượng và chất lượng; là cầu nối hiệu quả giữa
Đảng, Nhà nước, Chính phủ với nhân dân, lắng nghe ý kiến, tâm tư, nguyện vọng
của nhân dân. Bản lĩnh chính trị và tính chuyên nghiệp của đội ngũ người làm
báo ngày càng được nâng cao. Phát triển đa dạng, phong phú các loại hình
báo chí truyền thống và hiện đại, gồm báo in, báo nói, báo hình, báo điện tử và
truyền thông đa phương tiện… đến nay đã có trên 36 nghìn người đang làm việc
trong lĩnh vực báo chí, gần 850 cơ quan báo chí, hơn 18 nghìn nhà báo được cấp
thẻ và hơn 22 nghìn hội viên Hội Nhà báo Việt Nam. Báo chí cách mạng thực sự là
lực lượng hùng hậu trên mặt trận thông tin truyền thông, là lực lượng xung kích
trên mặt trận tư tưởng - văn hóa của Đảng, Nhà nước và nhân dân ta. Nhiều nhà
báo đã trở thành những tấm gương sáng, nỗ lực quên mình vì sự nghiệp xây dựng
và bảo vệ Tổ quốc.
Bên cạnh những kết quả đạt được, còn có những hạn chế, yếu kém cần
nghiêm túc đánh giá và sớm khắc phục. Sự phát triển bùng nổ của công nghệ thông
tin mở ra những phương thức truyền thông hiện đại, tổ chức sản xuất thông tin
mới. Báo in đối mặt với sự sụt giảm mạnh về doanh thu, độc giả. Báo điện tử
phải cạnh tranh quyết liệt với mạng xã hội... Công tác quản lý báo chí còn
những bất cập. Nhiều người làm báo, một số cơ quan báo chí còn chưa chủ động,
tích cực trong thực hiện nhiệm vụ đưa tin; chưa chú trọng nhiệm vụ chính trị,
chưa bám sát tôn chỉ, mục đích của báo chí, nhất là trong thông tin tuyên
truyền, tạo đồng thuận xã hội; có trường hợp còn chạy theo yếu tố thương
mại, lợi ích nhóm, lợi ích cá nhân, đưa tin một chiều, giật gân, câu khách, gây
bức xúc xã hội. Chưa có nhiều những bài báo có chất lượng cao, có tác động lớn,
góp phần thúc đẩy, khơi dậy niềm tự hào, các nhân tố tích cực trong đời sống xã
hội. Cá biệt có những nhà báo, cơ quan báo chí còn vi phạm đạo đức nghề nghiệp
làm báo, vi phạm pháp luật; thậm chí có nhà báo đã bị xử lý hình sự.
Ngày nay, Đất nước ta đang bước vào giai đoạn mới của quá trình phát
triển với những thời cơ, thuận lợi và khó khăn, thách thức đan xen. Khoa học
công nghệ phát triển nhanh trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0 và sự bùng
nổ của công nghệ thông tin, truyền thông, đặt ra những yêu cầu mới đối với lĩnh
vực báo chí. Tình hình quốc tế và khu vực có những diễn biến phức tạp và khó
lường. Trong nước, nền kinh tế nước ta tiếp tục xu hướng phát triển thuận lợi
nhưng còn nhiều khó khăn, thách thức. Bối cảnh quốc tế và trong nước trên đây đòi
hỏi báo chí cách mạng và đội ngũ nhà báo, người làm báo phải tiếp tục đổi mới,
sáng tạo, nỗ lực phát huy hơn nữa vai trò, vị thế của báo chí trong việc đưa
tin, định hướng dư luận, đóng góp nhiều hơn nữa cho sự nghiệp xây dựng và bảo
vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong tình hình mới.
Trong thời gian tới, để tiếp tục phát huy những kết quả đạt được trong
94 năm qua, cơ quan báo chí, truyền thông và toàn thể đội ngũ nhà báo, người
làm báo nỗ lực phấn đấu hoàn thành tốt sứ mệnh được giao, tập trung thực hiện
tốt một số nhiệm vụ trọng tâm sau:
Thứ nhất, tiếp tục phát huy truyền thống tốt đẹp và
những thành tựu đạt được, tập trung khắc phục nhanh những hạn chế, tồn tại
trong hoạt động báo chí, thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị trọng tâm là thông
tin tuyên truyền phục vụ sự nghiệp cách mạng của Đảng, sự nghiệp đổi mới, hội
nhập và phát triển của đất nước. Đề nghị các đồng chí lưu ý, tập trung tuyên
truyền đến nhân dân các vấn đề thời sự, bảo đảm đúng chủ trương, đường lối của
Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Điều ngày không có nghĩa là không
được nói những ý kiến khác mà góp ý, phản biện phải trên tinh thần xây dựng, có
trách nhiệm, đúng chức năng, nhiệm vụ, đúng lúc, đúng chỗ và tuân thủ pháp
luật. Kiên quyết không để tình trạng báo chí giật tít, giật gân, kích động.
Trong từng hoạt động báo chí cụ thể như phỏng vấn, đưa tin, ghi hình đều phải
định hướng tốt, phục vụ tốt yêu cầu, nhiệm vụ đề ra.
Báo chí cần chú trọng tuyên truyền về mặt tốt, mặt tích cực, gương
người tốt, việc tốt, điển hình tiên tiến, nhân rộng các phong trào thi đua yêu
nước gắn với việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí
Minh, để lan tỏa những giá trị tốt đẹp, tạo niềm tin, sự phấn khởi, lạc quan
trong xã hội, tạo động lực tinh thần thúc đẩy công cuộc xây dựng, bảo vệ đất
nước ngày càng tốt đẹp hơn.
Thứ hai, phải thông tin nhanh nhạy, chính xác,
khách quan, trung thực, vừa là kênh phổ biến, tuyên truyền của Đảng, Nhà nước,
thực hiện tinh thần trọng dân, gần dân, hiểu dân, có trách nhiệm với dân; phản
ánh kịp thời, trung thực những nguyện vọng, ý kiến, truyền tải thông tin thiết
thực đến toàn thể nhân dân. Đồng thời, báo chí cần tiếp tục phát huy vai trò
lực lượng nòng cốt trong đấu tranh chống lại các thế lực thù địch; tích cực đấu
tranh bảo vệ chủ quyền, lãnh thổ thiêng liêng của Tổ quốc; chủ động bác bỏ những
nội dung bôi nhọ, bịa đặt, vu khống, gây chia rẽ nội bộ, làm mất đoàn kết trong
Đảng và trong xã hội.
Thứ ba, các cơ quan chủ quản và lãnh đạo các cơ quan báo chí phải
nâng cao vai trò quản lý, thường xuyên quan tâm đến việc đào tạo, bồi dưỡng cho
đội ngũ nhà báo, người làm báo có phẩm chất chính trị vững vàng, giỏi về chuyên
môn, có đạo đức nghề nghiệp trong sáng, có trách nhiệm xã hội và ý thức công
dân. Mỗi nhà báo phải thể hiện đúng phẩm chất như Bác Hồ đã dạy: “Ngòi bút của
các bạn cũng là những vũ khí sắc bén trong sự nghiệp phò chính, trừ tà”.
Ngoài ra, trước xu hướng thông tin trên mạng ngày càng nhiều, có cả
những thông tin tốt và thông tin xấu, độc, từng cơ quan báo chí và mỗi nhà báo
đề cao trách nhiệm, chọn lọc thông tin, kiểm định tính xác thực; làm tốt chức
năng định hướng dư luận xã hội, hướng người dân vào những giá trị chân, thiện,
mỹ, xây dựng môi trường thông tin lành mạnh. Các cơ quan quản lý báo chí, cùng
với việc khen thưởng thành tích tốt, cần xử lý nghiêm trường hợp vi phạm đạo đức
nghề nghiệp, vi phạm pháp luật.
Thứ tư, trong bối cảnh hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng,
xu hướng phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin và truyền thông, đòi hỏi
đội ngũ nhà báo, người làm báo phải nhanh chóng tiếp cận với công nghệ truyền
thông mới, phương pháp làm báo mới. Báo chí dưới mọi hình thức đều phải nhanh
nhạy, cập nhật công nghệ mới, mở rộng các hình thức, kênh tiếp cận công chúng,
vừa kịp thời nắm bắt tình hình, vừa đưa tin và định hướng dư luận. Khi có vấn đề
phức tạp, gây bức xúc dư luận cần phải thông tin kịp thời đến các cơ quan chức
năng để thống nhất định hướng xử lý và cung cấp thông tin đầy đủ, kịp thời cho
người dân.
Thứ năm, cơ quan quản lý nhà nước về báo chí cần tiếp
tục rà soát, hoàn thiện hệ thống pháp luật và đẩy mạnh triển khai thực hiện quy
hoạch báo chí theo Đề án đã được Bộ Chính trị, Trung ương Đảng thông qua. các
Bộ, ngành, địa phương thực hiện tốt quy chế người phát ngôn; phối hợp chặt chẽ
với cơ quan báo chí, truyền thông các cấp thực hiện tốt nhiệm vụ thông tin
tuyên truyền, cung cấp đầy đủ, kịp thời thông tin cho báo chí về chủ trương,
đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, tình hình kinh tế - xã
hội của đất nước, của địa phương; tình hình quốc tế, khu vực và những vấn đề
nổi cộm, dư luận xã hội quan tâm. Chúng ta phải huy động cả hệ thống chính trị
vào cuộc, không để bị động, bất ngờ trong mọi tình huống, trong đó đặc biệt chú
trọng sự phối hợp, hỗ trợ của các cấp, các ngành để phát huy vai trò tiên
phong, xung kích của báo chí cách mạng, của đội ngũ nhà báo, người làm báo,
nhất là đối với những vấn đề xã hội bức xúc, nhạy cảm, dư luận quan tâm.
Kỷ niệm 94 năm ngày báo chí cách mạng Viêt Nam (21/6/1925 – 21/6/2019) là
dịp để chúng ta tiếp tục tôn vinh, tri ân và tự hào về truyền thống vẻ vang của
đội ngũ người làm báo, mong rằng các cơ quan báo chí và toàn thể đội ngũ nhà
báo, người làm báo Việt Nam luôn xứng đáng là những chiến sĩ cách mạng tiên
phong, kiên trung trên mặt trận tư tưởng - văn hóa của Đảng, của dân tộc; hết
lòng, hết sức phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân; kết hợp sức mạnh của dân tộc
với sức mạnh của chính nghĩa, sức mạnh của thời đại; chung sức đồng lòng vì mục
tiêu xây dựng đất nước Việt Nam xã hội chủ nghĩa - dân giàu, nước mạnh, dân
chủ, công bằng, văn minh. Xây dựng hình ảnh nhà báo của chúng ta như cố nhà báo
Hữu Thọ đã nói “Mắt sáng, lòng trong, bút sắc”.
Doãn Thành - BTG tổng hợp.