Ngày 23/9/2019, Tổng
Bí thư, Chủ tịch Nước Nguyễn Phú Trọng đã thay mặt Bộ Chính trị ký ban hành Quy
định số 205-QĐ/TW về việc kiểm soát quyền lực trong công tác cán bộ và chống
chạy chức, chạy quyền. Quy định có 4 phần với 15 điều, gồm: Phần I là Quy định
chung từ điều 1 đến điều 2; Phần II quy định về Kiểm soát quyền lực trong công
tác cán bộ từ điều 3 đến điều 9; Phần III quy định về Chống chạy chức, chạy
quyền từ điều 10 đến điều 13; Phần IV là điều khoản thi hành từ điều 14 đến
điều 15, theo đó.
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn
Phú Trọng. Ảnh: TTXVN
Đối với những quy định chung, quy định nêu rõ:
Quyền lực trong công tác cán bộ là
thẩm quyền của tổ chức, cá nhân trong việc tuyển dụng, bố trí, quản lý, đánh
giá, quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, bổ nhiệm, miễn nhiệm, phong, thăng cấp bậc
hàm, giới thiệu ứng cử, điều động, luân chuyển, khen thưởng, kỷ luật, kiểm tra,
giám sát, giải quyết khiếu nại, tố cáo và thực hiện chế độ, chính sách đối với
cán bộ.
Kiểm soát quyền lực trong công tác
cán bộ là việc sử dụng cơ chế, biện pháp nhằm thực hiện nghiêm túc các quy định
về công tác cán bộ; phòng ngừa, ngăn chặn, phát hiện, xử lý các hành vi vi phạm
các quy định của Đảng, Nhà nước, nhất là các hành vi lợi dụng chức vụ, quyền
hạn, lạm quyền, lộng quyền hoặc không thực hiện đầy đủ chức năng, nhiệm vụ,
quyền hạn và những việc phải làm trên cương vị được giao trong công tác cán bộ.
Đối với nội dung kiểm sát quyền
lực trong công tác cán bộ quy định nêu rõ trách nhiệm của từng tổ chức, cá nhân
trong công tác cán bộ, trong đó nhấn mạnh.
Đối với cấp uỷ, tổ chức đảng, tập
thể lãnh đạo địa phương, cơ quan, đơn vị: Lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện đầy đủ, nghiêm
túc các nguyên tắc, quy định, quy chế, quy trình về công tác cán bộ; thường
xuyên tự kiểm tra, kịp thời chấn chỉnh những sai sót và chịu trách nhiệm về
những hạn chế, khuyết điểm trong công tác cán bộ thuộc phạm vi, thẩm quyền,
trách nhiệm được giao. Điều động, chuyển đổi vị trí công tác đối với những
người được phân công làm công tác nhân sự hoặc theo dõi công tác cán bộ tại một
địa bàn, lĩnh vực đã đảm nhiệm công việc 5 năm liên tiếp hoặc khi thấy cần
thiết. Đặc biệt, không bố trí những người có quan hệ gia đình (vợ, chồng, bố,
mẹ của vợ hoặc chồng, con, anh chị em ruột) cùng đảm nhiệm các chức danh có
liên quan như: Bí thư, phó bí thư, trưởng ban tổ chức, chủ nhiệm uỷ ban kiểm
tra cùng cấp uỷ; chủ tịch Uỷ ban nhân dân và người đứng đầu cơ quan nội vụ,
thanh tra cùng cấp ở một địa phương; thành viên trong cùng ban cán sự đảng,
đảng đoàn; người đứng đầu và cấp phó của người đứng đầu trong cùng địa phương,
cơ quan, đơn vị….
Đối với thành viên cấp uỷ, tổ chức
đảng, tập thể lãnh đạo địa phương, cơ quan, đơn vị phải thực hiện đúng, đầy đủ quyền hạn,
trách nhiệm của mình trong công tác cán bộ. Phản ánh kịp thời, đầy đủ, chính
xác, trung thực đến cấp có thẩm quyền những nội dung có liên quan đến nhân sự
mà cá nhân được phân công theo dõi, quản lý. Thể hiện rõ chính kiến và chịu
trách nhiệm về ý kiến của mình, được bảo lưu ý kiến. Chịu trách nhiệm cá nhân
trong việc đề xuất nhân sự và trong việc nhận xét, đánh giá, xác nhận hồ sơ, lý
lịch, các giấy tờ có liên quan của nhân sự thuộc thẩm quyền phụ trách. Tự giác
báo cáo với cấp uỷ, tổ chức đảng, tập thể lãnh đạo quản lý khi có người thân
(bố, mẹ, vợ, chồng, con đẻ, con nuôi, con dâu, con rể, anh chị em ruột) là
người có quyền, lợi ích liên quan đến việc thực hiện quy trình công tác cán bộ.
Đặc biệt, quy định nêu rõ thành viên cấp uỷ, tổ chức đảng, tập thể lãnh đạo địa phương, cơ quan,
đơn vị không được cung cấp hoặc tiết lộ thông tin, tài liệu, hồ
sơ cán bộ, đảng viên cho tổ chức và cá nhân không có thẩm quyền, trách nhiệm,
nhất là những thông tin, tài liệu, hồ sơ nhân sự đang trong quá trình thực hiện
quy trình công tác cán bộ; Để người khác, nhất là vợ, chồng, bố, mẹ, con đẻ,
con nuôi, con dâu, con rể, anh chị em ruột lợi dụng chức vụ, quyền hạn, uy tín
của mình để thao túng, can thiệp công tác cán bộ…
Đối với người đứng đầu cấp uỷ, tổ
chức đảng, địa phương, cơ quan, đơn vị phải chỉ đạo thực hiện nghiêm nguyên
tắc, quy định, quy chế, quy trình về công tác cán bộ. Công khai, minh bạch các
nội dung về công tác cán bộ cho các đối tượng có liên quan theo quy định. Chỉ
đạo chuẩn bị đầy đủ hồ sơ nhân sự và cung cấp cho các thành viên liên quan theo
quy chế làm việc của cấp uỷ, tổ chức, cơ quan, đơn vị hoặc quy định của cấp có
thẩm quyền. Sau khi có chủ trương của cấp có thẩm quyền, chỉ đạo thực hiện quy
trình nhân sự đúng thời gian quy định; Báo cáo kịp thời, đầy đủ, trung thực,
khách quan, đúng bản chất ý kiến của tập thể lãnh đạo với cấp có thẩm quyền,
nhất là những vấn đề còn có ý kiến khác nhau về công tác cán bộ; Không được có
biểu hiện vận động, tranh thủ, dẫn dắt, thao túng, áp đặt ý kiến chủ quan, tác
động, gây nhiễu thông tin, gây sức ép để người khác nhận xét, đánh giá, biểu
quyết, bỏ phiếu, quyết định nhân sự theo ý mình…
Đối với người đứng đầu các cơ
quan, đơn vị được giao thực hiện công tác cán bộ ở các cấp có trách nhiệm chỉ đạo, tổ chức thực hiện nghiêm
túc các quy định của Đảng và Nhà nước về công tác cán bộ và Quy định này; Chịu trách nhiệm trước cấp uỷ, tổ
chức đảng, tập thể lãnh đạo đối với những đề xuất, nhận xét, đánh giá, thẩm
định nhân sự, hồ sơ nhân sự; tổng hợp, báo cáo kịp thời, đầy đủ, trung thực cho cấp uỷ, tổ chức
đảng, tập thể lãnh đạo những ý kiến khác nhau về nhân sự của các cơ quan được
giao thực hiện công tác cán bộ.
Đối với cán bộ tham mưu, đề xuất công tác cán bộ: phải nắm vững, thực hiện đầy đủ, nghiêm túc các
nguyên tắc, quy định của Đảng, Nhà nước về công tác cán bộ; Bảo đảm khách quan,
công tâm, trung thực, chính xác, thận trọng, chặt chẽ trong tham mưu về công
tác cán bộ; Nghiêm cấm các hành vi nNhũng nhiễu, gây khó khăn, phiền hà, kéo
dài thời gian, đặt điều kiện đối với nhân sự và cơ quan trình nhân sự….
Đối với nhân sự phải báo cáo kịp thời, đầy đủ,
chính xác, rõ ràng hồ sơ lý lịch đảng viên, cán bộ, công chức, viên chức và kê
khai trung thực tài sản, thu nhập theo quy định; Tự giác không ứng cử, không
nhận đề cử, quy hoạch, bổ nhiệm, phong, thăng cấp bậc hàm, khen thưởng, chế độ,
chính sách nếu bản thân thấy không đủ tiêu chuẩn, điều kiện, phẩm chất, uy tín,
năng lực, sức khoẻ; Nghiêm cấm việc trực tiếp hoặc thông qua người khác, phương
tiện truyền thông đại chúng, mạng xã hội để phát tán thông tin không đúng sự
thật, tố cáo sai sự thật nhằm đề cao bản thân, hạ thấp uy tín người khác trong
công tác cán bộ.
Về xử lý trách nhiệm, quy định nêu
rõ: tập thể, cá nhân vi phạm các nội dung kiểm sát quyền lực trong công tác
cán bộ thì phải kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của tập thể, cá nhân có
liên quan để xử lý theo quy định. Ngoài ra, nếu là cán bộ đang công tác còn bị
áp dụng các biện pháp xử lý như sau: Đình chỉ công tác, chức vụ, không bố trí
làm công tác tham mưu, nghiệp vụ về tổ chức, cán bộ, kiểm tra, thanh tra; Tạm
dừng có thời hạn theo quy định của cấp có thẩm quyền việc quy hoạch, điều động,
luân chuyển, bổ nhiệm, bổ nhiệm lại, phong, thăng cấp bậc hàm, giới thiệu ứng
cử chức vụ cao hơn hoặc tương đương, công nhận chức danh, phong tặng danh hiệu,
khen thưởng; Huỷ bỏ, thu hồi các quyết định không đúng về công tác cán bộ.
Đối với nội dung chống chạy chức,
chạy quyền, quy
định nêu lên những hành vi được xem là chống chạy chức, chạy quyền và những
hành vị bao
che, tiếp tay cho chạy chức, chạy quyền, cụ thể như:
Đối với hành vi chạy chức, chạy quyền đó là: Tiếp cận, thiết lập quan hệ, hối
lộ, mua chuộc người có trách nhiệm, chức vụ, quyền hạn hoặc người có liên quan
nhằm mục đích có được vị trí, chức vụ, quyền lợi; Tranh thủ mọi lúc, mọi nơi, nhất là các
dịp lễ tết, sinh nhật và các cơ hội khác, sử dụng danh nghĩa tình cảm cá nhân
hoặc danh nghĩa tổ chức, cơ quan, đơn vị, cá nhân khác để tặng quà, tiền, bất
động sản, sắp xếp các hoạt động vui chơi, giải trí cho cán bộ lãnh đạo, người
có thẩm quyền hoặc người có liên quan nhằm mục đích được sự ủng hộ, tín nhiệm, được
vị trí, chức vụ, quyền lợi; Lợi dụng các mối quan hệ thân quen
hoặc sử dụng lợi thế, vị trí công tác, uy tín của người khác để tác động, tranh
thủ, gây sức ép với người có thẩm quyền, trách nhiệm trong việc giới thiệu, bổ
nhiệm mình hoặc người khác, "cánh hẩu" vào vị trí, chức vụ theo ý đồ
cá nhân hoặc một nhóm người; Lợi dụng việc nắm được thông tin
nội bộ hoặc thông tin bất lợi của tổ chức, cá nhân để đặt điều kiện, gây sức ép
đối với người có thẩm quyền, trách nhiệm trong việc giới thiệu, đề cử, bổ nhiệm
mình;
Dùng lý lịch, xuất
thân gia đình, thành tích công tác của bản thân để mặc cả, cài đặt điều kiện,
đòi hỏi vô lý đối với tổ chức, cá nhân có thẩm quyền, trách nhiệm nhằm có được
vị trí, chức vụ, quyền lợi; Sử dụng các hành vi tiêu cực khác nhằm có được vị trí, chức vụ,
quyền lợi.
Đối với hành vi bao che, tiếp tay cho chạy
chức, chạy quyền đó là: Biết nhân sự có hành vi chạy chức, chạy quyền nhưng che giấu, thoả
hiệp, không xử lý theo thẩm quyền hoặc không báo cáo cấp có thẩm quyền xử lý. Không xử lý theo thẩm quyền quy
định hoặc không báo cáo cấp có thẩm quyền xử lý khi nhận được đơn, thư phản
ánh, tố cáo nhân sự có hành vi chạy chức, chạy quyền. Lợi dụng chức vụ, quyền hạn hoặc
dùng uy tín, ảnh hưởng của bản thân và gia đình gợi ý, tác động, gây áp lực để người
khác quyết định hoặc tham mưu, đề xuất, nhận xét, đánh giá, biểu quyết, bỏ
phiếu giới thiệu nhân sự theo ý mình. Xác nhận, chứng thực, nhận xét, đánh giá
không đúng sự thật hoặc làm giả, làm sai lệch nội dung hồ sơ nhân sự, kết quả
bầu cử, lấy phiếu giới thiệu, phiếu tín nhiệm, thi tuyển nhằm có lợi cho nhân
sự hoặc để đạt mục đích cá nhân. Trì hoãn, không thực hiện khi thấy bất lợi hoặc chọn thời
điểm có lợi đối với nhân sự theo ý mình để thực hiện quy trình công tác cán bộ. Trực tiếp hoặc gián tiếp nhận hối
lộ nhằm giúp cho người khác có được vị trí, chức vụ, quyền lợi không chính
đáng. Trực tiếp
hoặc gián tiếp hỗ trợ, môi giới cho nhân sự thực hiện các hành vi chạy chức,
chạy quyền nêu tại Điều 10 Quy định này. Các hành vi khác nhằm bao che, tiếp tay
cho chạy chức, chạy quyền.
Sau khi chỉ ra
những hành vi chạy chức, chạy quyền và những hành vị bao che, tiếp tay cho chạy chức,
chạy quyền, quy định cũng đưa ra trách nhiệm của tổ chức, cá nhân trong chống
chạy chức, chạy quyền, bao che, tiếp tay cho chạy chức, chạy quyền, đó là:
+ Cấp uỷ, tổ chức đảng, tập thể lãnh
đạo và người đứng đầu địa phương, cơ quan, đơn vị trong phạm vi nhiệm vụ, quyền
hạn của mình có trách nhiệm:
- Phát hiện, tiếp nhận thông tin
liên quan hành vi chạy chức, chạy quyền, bao che, tiếp tay cho chạy chức, chạy
quyền và xử lý theo thẩm quyền hoặc kiến nghị cơ quan có thẩm quyền xử lý.
- Cung cấp thông tin và thực hiện
yêu cầu của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền trong quá trình kiểm tra, xử lý hành
vi chạy chức, chạy quyền, bao che, tiếp tay cho chạy chức, chạy quyền ở cơ
quan, đơn vị mình.
- Bảo vệ và khen thưởng kịp thời
những cá nhân phát hiện, phản ánh, tố cáo đúng các hành vi chạy chức, chạy
quyền, bao che, tiếp tay cho chạy chức, chạy quyền; đồng thời, xử lý nghiêm
những người tố cáo sai sự thật làm ảnh hưởng uy tín người khác.
+ Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các
tổ chức chính trị - xã hội và các cơ quan dân cử thông qua việc thực hiện chức
năng, nhiệm vụ của mình, nếu phát hiện hành vi chạy chức, chạy quyền, bao che,
tiếp tay chạy chức, chạy quyền thì kiến nghị cơ quan, tổ chức có thẩm quyền
kiểm tra và xử lý, đồng thời giám sát việc thực hiện kiến nghị theo quy định.
+ Cán bộ, đảng viên có trách nhiệm
phát hiện và lắng nghe ý kiến của nhân dân để phản ánh, tố cáo, cung cấp thông
tin cho các cơ quan có thẩm quyền về hành vi chạy chức, chạy quyền, bao che,
tiếp tay cho chạy chức, chạy quyền.
Ngoài ra, quy định
củng nêu rõ, nếu cán
bộ, đảng viên, công chức, viên chức có hành vi chạy chức, chạy quyền hoặc bao
che, tiếp tay cho chạy chức, chạy quyền thì bị xử lý kỷ luật theo quy định hiện
hành. Ngoài ra, nếu là cán bộ đang công tác tuỳ theo hình thức bị kỷ luật còn
bị áp dụng các biện pháp xử lý như sau:
+ Bị khiển trách thì đưa ra khỏi quy
hoạch cán bộ (nếu đang có trong quy hoạch). Sau thời hạn ít nhất 18 tháng kể từ
ngày đưa ra khỏi quy hoạch mới được xem xét quy hoạch cán bộ. Không bố trí làm
công tác tham mưu, nghiệp vụ về tổ chức, cán bộ, kiểm tra, thanh tra.
+ Bị cảnh cáo thì xem xét cho thôi
tham gia cấp uỷ, thôi giữ chức vụ đang đảm nhiệm. Đưa ra khỏi quy hoạch cán bộ
(nếu đang có trong quy hoạch). Sau thời hạn ít nhất 30 tháng kể từ ngày quyết
định cho thôi cấp uỷ, chức vụ mới được xem xét quy hoạch cán bộ. Không bố trí
làm công tác tham mưu, nghiệp vụ về tổ chức, cán bộ, kiểm tra, thanh tra.
+ Bị cách chức thì đưa ra khỏi quy
hoạch cán bộ (nếu đang có trong quy hoạch). Sau thời hạn ít nhất 60 tháng kể từ
ngày đưa ra khỏi quy hoạch mới được xem xét quy hoạch cán bộ. Không bố trí làm
công tác tham mưu, nghiệp vụ về tổ chức, cán bộ, kiểm tra, thanh tra.
+ Bị khai trừ ra khỏi Đảng thì xem xét buộc thôi
việc hoặc chấm dứt hợp đồng lao động.
+ Bên cạnh đó, đối với các hành vi chạy chức, chạy
quyền, bao che, tiếp tay cho chạy chức, chạy quyền liên quan đến việc đưa, nhận
hối lộ hoặc các hành vi vi phạm khác đến mức phải truy cứu trách nhiệm hình sự
thì phải chuyển hồ sơ sang cơ quan chức năng để xem xét, xử lý theo quy định
của pháp luật; nghiêm cấm giữ lại để xử lý hành chính.
Để quy định được
bảo đảm thi hành, Bộ Chính trị cũng quy định các cấp uỷ, tổ chức đảng, tập thể lãnh đạo của địa phương,
cơ quan, đơn vị, tổ chức quán triệt và cụ thể hoá theo thẩm quyền để thực hiện
nghiêm Quy định này. Thường xuyên kiểm tra, giám sát và hằng năm báo cáo cấp
trên trực tiếp kết quả thực hiện. Ngoài ra, giao trách nhiệm cho Ban Tổ chức
Trung ương chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan theo dõi, đôn đốc, kiểm
tra, giám sát việc thực hiện Quy định; hằng năm báo cáo Bộ Chính trị, Ban Bí
thư.
Quy định 205 có
hiệu lực kể từ ngày ký, ngày 23/9/2019.Trong quá
trình thực hiện Quy định, nếu phát hiện có vướng mắc và cần bổ sung, sửa đổi
thì báo cáo Bộ Chính trị (thông qua Ban Tổ chức Trung ương) xem xét, quyết
định.
Doãn Thành – BTG