Trận tiến công giải phóng quận lỵ Long Thành
(4-1975) do Sư đoàn 325 tiến hành trong Chiến dịch Hồ Chí Minh diễn ra hết sức
ác liệt, do địch co cụm phòng ngự với quân số đông, hỏa lực mạnh. Tuy nhiên,
nhờ phát huy được sức mạnh tổng hợp của các yếu tố, các lực lượng, nên Sư đoàn
325 đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, phá vỡ khu vực trọng yếu trên
tuyến phòng thủ vòng ngoài của địch, đưa lực lượng vào tiến công giải phóng Sài
Gòn.
Quang
cảnh buổi Hội thảo khoa học “Trận tiến công giải phóng quận lỵ Long Thành 28/4/1975
Sau khi
thất bại ở khu vực miền Trung, Tây Nguyên, quân Ngụy co về lập tuyến phòng thủ
bảo vệ Sài Gòn, trong đó có tuyến Long Thành, Nhơn Trạch, Long Bình, nhằm ngăn
chặn quân ta tiến công từ hướng Đông Nam và Đông Bắc vào thủ phủ Sài Gòn. Lực
lượng địch ở Long Thành gồm: Liên đoàn Bảo an 933, Lữ đoàn 468 Thủy quân lục
chiến, Tiểu đoàn pháo binh 105 ly,… quá trình phòng ngự được không quân, pháo
binh chi viện hỏa lực.
Về ta, Sư
đoàn 325 nằm trong đội hình của Quân đoàn 2, sau khi cùng đơn vị bạn và lực
lượng vũ trang địa phương giải phóng Huế, Đà Nẵng, Phan Rang, Phan Thiết,… đến
ngày 20-4-1975 có mặt tập kết tại khu vực Đồn điền Ông Quế (tỉnh Đồng Nai).
Ngày 23-4-1975, Sư đoàn được Bộ Tư lệnh Quân đoàn 2 giao đảm nhiệm tiến công
trên hướng cánh trái (hướng vu hồi) của Quân đoàn trong Chiến dịch Hồ Chí Minh.
Nhiệm vụ trước mắt: tiến công tiêu diệt địch trên khu vực tả ngạn sông Đồng
Nai, giải phóng Bình Sơn, quận lỵ Long Thành, chi khu quân sự Nhơn Trạch, Thành
Tuy Hạ, đưa trận địa pháo binh của Quân đoàn vào Nhơn Trạch để khống chế sân
bay Tân Sơn Nhất. Nhiệm vụ tiếp theo: vượt sông Đồng Nai đánh chiếm căn cứ Hải
quân Cát Lái, phát triển tiến công vu hồi chiến dịch trên hướng Đông vào Quận
9, Quận 4, hợp điểm tại Dinh Độc Lập. Trong đó, Trung đoàn 101 đảm nhiệm hướng
tiến công chủ yếu vào khu vực Quận lỵ Long Thành.
Công viên 28/4
được đặt tên kỷ niệm ngày Long Thành được giải phóng
Đúng 17 giờ,
ngày 26/4/1975, Bộ chỉ huy Chiến dịch phát lệnh nổ súng tấn công Chi khu quân sự Long Thành. Đây là trận hiệp đồng tác chiến giữa binh
chủng Pháo binh, Xe tăng và Bộ binh. Sau một ngày giao tranh ác liệt, đến 16
giờ 30 phút, ngày 27/4/1975, Sư đoàn 325 đã làm chủ hoàn toàn khu vực Long
Thành. Tuyến phòng thủ Đông Nam Sài Gòn và đường 15 của địch đã bị cắt đứt. Lợi
dụng lúc trời tối, tên Quận trưởng Long Thành, Hà Văn Sáu đã bỏ trốn. Chỉ huy
đào thoát, binh lính trong quận như rắn mất đầu, gần một trung đội địch mang
súng ra hàng, nhiều tên ngoan cố chạy vào ấp Thái Lạc lẩn trốn. Quân ta siết
chặt vòng vây, đồng thời phát loa kêu gọi địch đầu hàng. Kết quả, ta tiêu diệt 450 tên địch, bắt
sống gần 500 tên, có gần 1.000 tên tự tan rã, phá hủy 02 trận địa pháo, thu 10
khẩu pháo 105 ly và nhiều vũ khí, trang bị quân dụng. Trận đánh đã phá vỡ khu
vực trọng yếu trên tuyến phòng thủ vòng ngoài của địch, mở đường đưa lực lượng
của Sư đoàn vượt sông đánh sang căn cứ Hải quân Cát Lái, tiến về Sài Gòn; đồng
thời, bảo vệ hành lang cánh trái, tạo điều kiện cho Sư đoàn 304 và các đơn vị
tham gia Chiến dịch Hồ Chí Minh đẩy nhanh tốc độ tiến công địch.
Trận tiến
công giải phóng quận lỵ Long Thành diễn ra từ ngày 26 đến ngày 28-4-1975. Do quân
địch đông, từ các nơi khác dồn về co cụm trong công sự, trận địa chuẩn bị
trước, được không quân, pháo binh chi viện đắc lực nên trận đánh diễn ra hết
sức ác liệt. Đặc biệt là, chúng liên tục tổ chức phản kích, gây nhiều khó khăn,
tổn thất cho ta. Trong điều kiện đó, lãnh đạo, chỉ huy Sư đoàn đã phát huy cao
độ các yếu tố, hiệp đồng chặt chẽ giữa các lực lượng, tạo thành sức mạnh tổng
hợp tiến công địch. Ngày 28/4/1975 huyện Long Thành đã giải phóng.
NH-VH&TT- Tổng hợp Tư liệu
lịch sử