Cách đây 74 năm, ngày
23-9-1945, thực dân Pháp đã nổ súng tấn công các trụ sở của chính quyền cách
mạng non trẻ của chúng ta tại Sài Gòn, bắt đầu cuộc chiến tranh xâm lược đất
nước ta lần thứ hai. Quân-dân Sài Gòn - Gia Định dưới sự chỉ đạo của Xứ ủy Nam
Bộ đã anh dũng đánh trả quyết liệt, kìm giữ chân địch để các địa phương có thời
gian chuẩn bị lực lượng kháng chiến trường kỳ. Như vậy, chỉ 21 ngày sau khi Chủ
tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn Độc lập khai sinh nước Việt Nam Dân chủ
Cộng hòa, Nhân dân Nam Bộ chưa kịp hưởng niềm vui thanh bình, phải tiếp tục cầm
súng đứng lên chiến đấu để giữ vững nền độc lập của Tổ quốc vừa giành được,
thực hiện lời thề “Thà hy sinh tất cả, chứ nhất định không chịu mất nước, nhất
định không chịu làm nô lệ”.
Nhân dân Nam Bộ trong
những ngày đầu kháng chiến - Hình tư liệu
Thực hiện Quyết định của Xứ
ủy và Uỷ ban kháng chiến Nam Bộ, ngay chiều 23/9, cả Sài Gòn đình công, không
hợp tác với Pháp. Các công sở, xí nghiệp, hãng buôn đều đóng cửa, chợ không
họp, xe ngừng chạy, đêm 23/9 công nhân Sài Gòn - Chợ Lớn đã cắt toàn bộ điện,
nước. Trên khắp các đường phố đều dựng các chiến lũy. Tất cả mọi đồ vật như:
bàn, ghế, giường, tủ, các loại xe và những vật dụng cồng kềnh đều được huy động
khuân ra đường dựng lên các chướng ngại vật để cản bước tiến của quân địch. Mọi
sinh hoạt trong thành phố bị ngưng trệ. Các đội xung phong công đoàn cùng các
đội tự vệ, thanh niên xung kích nhanh chóng triển khai chiến đấu. Hàng trăm xí
nghiệp và công sở, hàng chục kho tàng, bến bãi…bị phá hủy, không để rơi vào tay
Pháp. Nhiều máy móc, dụng cụ được công nhân và nhân dân thành phố chuyển ra
ngoài, thành lập 2 binh công xưởng để sản xuất vũ khí đánh địch. Các ụ chiến
đấu mọc lên khắp nơi. Ngay trong những ngày đầu kháng chiến, quân và dân Sài
Gòn đã tiêu hao nhiều sinh lực địch và phá huỷ một phần cơ sở vật chất của
chúng. Bị bao vây chặt trong thành phố, quân Pháp lâm vào tình trạng khốn đốn:
không điện, không nước, thiếu vũ khí, thiếu lương thực, thực phẩm… và luôn bị
quân dân ta tập kích, tiêu hao, tiêu diệt. Chúng buộc phải tìm cách hoãn binh,
nhờ phái bộ Anh xin điều đình với Ủy ban kháng chiến Nam bộ.
Trong ngày đầu kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, ngày 23/9/1945
(nguồn: Internet)
Đáp lại lời kêu gọi của Chủ
tịch Hồ Chí Minh, xứng đáng với lòng tin cậy và sự cổ vũ của nhân dân cả nước,
nhân dân Nam Bộ vùng dậy dũng cảm đánh trả kẻ địch có trang bị hiện đại, làm
thất bại âm mưu của địch, tạo điều kiện để ta củng cố chính quyền cách mạng,
xây dựng chế độ mới. Tiếng súng kháng chiến ở Sài Gòn-Chợ Lớn đã gây chấn động
cả nước. Ngay lập tức, nhiều tỉnh ở Nam Bộ đã nhanh chóng gửi lực lượng đoàn
viên, thanh niên, tự vệ xung kích… về góp sức với nhân dân Sài Gòn-Chợ Lớn
chống thực dân Pháp xâm lược. Có thể thấy rằng, cuộc kháng chiến chống thực dân
Pháp tái xâm lược của quân và dân ta trong những ngày đầu ở Nam bộ có ý nghĩa
rất to lớn, làm thất bại âm mưu đánh nhanh, thắng nhanh của thực dân Pháp. Đồng
thời, tỏ rõ tinh thần yêu nước nồng nàn, ý chí quật cường và tinh thần chiến
đấu anh dũng để bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ chủ quyền của dân tộc ta; thực hiện chủ
trương của Đảng cần phải tập trung đánh mạnh quân Pháp ở Nam bộ, quyết tâm
giành thắng lợi ở chiến trường Nam Bộ để tạo điều kiện cho việc đấu tranh với
quân Tưởng ở ngoài miền Bắc. Và ngày Nam Bộ kháng chiến 23/9/1945 mãi mãi là
một mốc son lịch sử vẻ vang của dân tộc, cổ vũ công cuộc chiến đấu bảo vệ độc
lập chủ quyền dân tộc và xây dựng đất nước sau này của nhân dân ta.
Dân quân cứu quốc Nam bộ trong những ngày
đầu Nam bộ kháng chiến, tháng 9-1945. (Ảnh: tư liệu)
Hôm nay đây, sau 74 năm ngày
Nam Bộ kháng chiến (23/9/1945-23/9/2019), sau khi thực hiện đường lối đổi mới,
chúng ta đã giành được những thành tựu to lớn và có ý nghĩa lịch sử, khẳng định
đường lối đổi mới mà Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo là hoàn toàn đúng đắn. Đó
là kết quả của quá trình tìm tòi, sáng tạo và thể nghiệm thông qua sự trăn trở,
đấu tranh gian khổ giữa cái cũ và cái mới. Đất nước ta đã vượt qua những khó
khăn, thử thách to lớn, ngày càng lớn mạnh và đang vững bước đi lên. Chúng ta
đã thực hiện thành công chặng đường đầu của công cuộc đổi mới, đưa đất nước ra
khỏi tình trạng kém phát triển, bộ mặt đất nước và đời sống nhân dân có nhiều
thay đổi tích cực, sức mạnh quốc gia về mọi mặt được tăng cường, độc lập, tự
chủ và chế độ xã hội chủ nghĩa được giữ vững, vị thế và uy tín của Việt Nam
trên trường quốc tế được nâng cao.
Tuy nhiên bên cạnh những
thành tựu đạt được, nước ta vẫn đang đứng trước nhiều thách thức lớn, đan xen
nhau và diễn biến phức tạp, không thể xem thường. Nguy cơ tụt hậu xa hơn về
kinh tế so với nhiều nước trong khu vực và trên thế giới vẫn tồn tại. Tình
trạng suy thoái về chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống của một bộ phận cán
bộ, đảng viên, tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí còn nghiêm trọng. Những biểu
hiện xa rời mục tiêu của chủ nghĩa xã hội, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” có
diễn biến phức tạp. Tình hình thế giới thay đổi nhanh chóng, phức tạp, khó
lường, nhưng hòa bình, hợp tác và phát triển vẫn là xu thế chủ yếu, tạo cho
nước ta nhiều thời cơ nhưng cũng đặt ra nhiều thách thức mới.
74 năm đã đi qua, tinh thần
bất khuất, mốc son sáng ngời về ngày Nam Bộ kháng chiến 23/9/1945 vẫn còn
nguyên giá trị và ngày càng sáng tỏ thêm ý nghĩa lịch sử. Đó sẽ là động lực to
lớn cổ vũ toàn dân tộc đồng tâm nhất trí, năng động, sáng tạo, tận dụng thời
cơ, vượt qua thách thức, đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới, phát triển đất
nước, quyết tâm thực hiện thắng lợi hai nhiệm vụ chiến lược là “Xây dựng và bảo
vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa”, vì dân giàu, nước mạnh, dân
chủ, công bằng, văn minh, vững bước đi lên chủ nghĩa xã hội.
HC - BTGHU tổng
hợp