Với sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, đặc
biệt là vai trò của Chủ tịch Hồ Chí Minh, 96 năm qua báo chí cách mạng Việt Nam đã trưởng
thành vượt bậc cả về số lượng và chất lượng, nội dung và hình thức; cũng như sự
lớn mạnh chưa từng có của đội ngũ những người làm báo.
Từ ngày Báo Thanh niên ra số đầu tiên
21/6/1925 đến tháng 8/1945, trong vòng 20 năm, hoạt động báo chí nước ta luôn
gắn liền với cuộc vận động cách mạng của nhân dân. Sau bao năm bôn ba ở nước
ngoài, Chủ tịch Hồ Chí Minh trở về nước và sáng lập tờ Việt Nam độc lập, nhằm
kêu gọi nhân dân đoàn kết đứng lên đánh đuổi thực dân Pháp.
Hàng loạt tờ báo, tạp chí khác cũng được
thành lập như Cứu quốc, Cờ giải phóng, Tạp chí Cộng sản và nhiều tờ báo ở các
địa phương đã góp phần tuyên truyền đường lối cứu nước trong cán bộ, nhân dân.
Sau Cách mạng Tháng Tám 1945, báo chí cách
mạng được Đảng trao cho sứ mệnh tiên phong trong việc tuyên truyền, giáo dục về
đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước, phản ánh thực tiễn xây dựng và bảo
vệ Tổ quốc với quan điểm xuyên suốt: độc lập dân tộc gắn liền với CNXH. Đây
cũng là mục tiêu, là tiêu chí quy định chức năng, nhiệm vụ; đồng thời cũng là
môi trường phát triển của nền báo chí nước nhà.
Với Bác Hồ, mặc dù bận rất nhiều công việc
của một vị Chủ tịch nước, nhưng Người vẫn luôn quan tâm đến sự phát triển của
nền báo chí cách mạng. Nói về mục tiêu của báo chí cách mạng, trong phát biểu
tại Đại hội Hội Nhà báo Việt Nam lần thứ II (4/1959), Người chỉ rõ: “Về nội
dung viết, mà các cô các chú gọi là đề tài thì tất cả những bài Bác viết chỉ có
một đề tài là chống thực dân, đế quốc, chống phong kiến, địa chủ, tuyên truyền
độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Duyên nợ của Bác đối với báo chí là như
vậy đó”.
Trong suốt cuộc đời hoạt động cách mạng, Bác
Hồ đã viết khoảng 2.000 bài báo, tác phẩm với nhiều thể loại, và được ký bằng
174 tên gọi, bí danh và bút danh khác nhau. Đó là những tác phẩm lý luận quan
trọng, là cẩm nang chỉ đường cho Đảng và nhân dân ta trong các giai đoạn cách
mạng.
Theo Người, giữa cách mạng và báo chí có sự
thống nhất hữu cơ, bởi vì “Chế độ ta là chế độ dân chủ, tư tưởng phải được tự do.
Đối với một vấn đề, mọi người bày tỏ ý kiến của mình, góp phần tìm ra chân lý.
Khi mọi người đã phát biểu ý kiến, đã tìm thấy chân lý, lúc đó, quyền tự do tư
tưởng hóa ra quyền tự do phục tùng chân lý. Chân lý là cái gì có lợi cho Tổ
quốc, cho nhân dân. Cái gì trái với lợi ích của Tổ quốc, của nhân dân tức là
không phải chân lý”.
Để thực hiện được chân lý đó, Người khẳng
định: “Phải có lập trường chính trị vững chắc. Chính trị phải làm chủ. Đường
lối chính trị đúng thì những việc khác mới đúng được. Cho nên, các báo chí của
ta đều phải có đường lối chính trị đúng”. Tính tư tưởng cao của báo chí suy cho
cùng chính là điều này.
Xuất phát từ mục đích hoạt động của nền báo
chí cách mạng là vì dân và từ vai trò to lớn của báo chí đối với xã hội, Người
nhắc nhở những người làm báo: “Không biết rõ, hiểu rõ, chớ nói, chớ viết. Khi
không có gì cần nói, không có gì cần viết, chớ nói, chớ viết càn”. Để báo chí
luôn là diễn đàn của nhân dân, Người khẳng định: “Một tờ báo không được đại đa
số (dân chúng) ham muốn thì không xứng đáng là một tờ báo”, và “không riêng gì
viết sách, viết báo, mà công tác gì muốn làm tốt đều phải coi trọng ý kiến của
nhân dân”.
Cũng là để bảo vệ quyền lợi của nhân dân, nên
với Hồ Chí Minh, báo chí không chỉ là người tuyên truyền tập thể, cổ động tập
thể, tổ chức tập thể; mà còn là vũ khí sắc bén chống lại mọi biểu hiện phản
động, tiêu cực đi ngược lại quyền lợi của nhân dân, của đất nước; báo chí là
công cụ đấu tranh xã hội, đấu tranh dân tộc và đấu tranh giai cấp.
Trong bức điện gửi Hội Nhà báo Á Phi
(ngày 24/4/1965), Người viết: “Đối với những người viết báo chúng ta, cái bút
là vũ khí sắc bén, bài báo là tờ hịch cách mạng”. Với đội ngũ các nhà báo nước
ta Người nhắc nhở: “Cán bộ báo chí cũng là chiến sĩ cách mạng, cây bút, trang giấy
là vũ khí sắc bén”, “ngòi bút của các bạn cũng là những vũ khí sắc bén trong sự
nghiệp phò chính trừ tà”, “cho nên phải có tính chất quần chúng và tinh thần
chiến đấu”.
Trong cách thể hiện, Người cho rằng, để báo
chí hoàn thành sứ mệnh là cầu nối giữa Đảng, Nhà nước và quần chúng; là cầu nối
giữa các quốc gia, là phương tiện để các cộng đồng hiểu biết nhau hơn, “cho
nên, làm báo phải hết sức cẩn thận về hình thức, về nội dung, về cách viết”.
Theo tư tưởng đó, Đảng ta khẳng định: báo
chí, một mặt phải chủ động, sáng tạo “làm tốt công tác thông tin đối ngoại,
giúp cho cộng đồng quốc tế, cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài có thông tin
kịp thời, đúng đắn về tình hình đất nước, tranh thủ sự đồng tình của nhân dân
ta”. Mặt khác “không ngừng nâng cao chất lượng chính trị, văn hóa, khoa học
công nghệ, nghề nghiệp, từng bước hiện đại hóa”.
Thực tế đã chứng minh, với sự lãnh đạo của
Đảng Cộng sản Việt Nam, đặc biệt là vai trò của Chủ tịch Hồ Chí Minh, 96 năm
qua báo chí cách mạng Việt Nam đã trưởng thành vượt bậc cả về số lượng và chất
lượng, nội dung và hình thức; cũng như sự lớn mạnh chưa từng có của đội ngũ
những người làm báo.
Đặc biệt, sau 35 năm đổi mới, báo chí nước ta đã đi đầu trong việc định
hướng tư tưởng, góp phần giữ vững ổn định chính trị – xã hội, tích cực đấu
tranh chống tham nhũng và các hiện tượng tiêu cực trong xã hội, góp phần củng
cố niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước; là
một trong những động lực trực tiếp tham gia và thúc đẩy sự nghiệp xây dựng và
phát triển đất nước.
BTGHU
– Theo vanhoadoanhnghiepvn.vn